دانشگاه آزاد اسلامی
واحد ارومیه
دانشکده : علوم انسانی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشدM.A.
رشته: مدیریت اجرایی
گرایش:استراتژیک
عنوان:
بررسی رابطه رفتار شهروندی سازمانی با سکوت سازمانی در اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان آذربایجان غربی
بهار – 1395
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق.. 2
1-1-مقدمه. 3
1-2- بیان مساله. 3
1-3-اهمیت و ضرورت انجام موضوع تحقیق. 5
1-5-چارچوب نظری تحقیق. 6
1-6-مدل مفهومی تحقیق. 6
1-7-اهداف تحقیق. 6
1-7-1-هدف اصلی.. 6
1-7-2-هدف فرعی.. 6
1-7-3-اهداف کاربردی.. 7
1-8-سوالات تحقیق. 7
1-9-فرضیه های تحقیق. 8
1-10-تعریف مفاهیم و اصطلاحات فنی.. 8
1-11-جمع بندی.. 9
فصل دوم: ادبیات تحقیق(مبانی نظری و پیشینه موضوع تحقیق). 10
2-1-مقدمه. 11
2-2-سکوت سازمانی.. 12
2-2-1-تعاریف سکوت سازمانی.. 13
2-2-2-انگیزه های سکوت.. 16
2-2-3-عوامل موثر بر پیدایش سکوت سازمانی :متغیرهای سازمانی ومدیریتی.. 19
2-2-3-1-ترس مدیران از دریافت بازخور منفی.. 22
2-2-3-2-باورهای ضمنی مدیران نسبت به سکوت سازمانی.. 22
2-2-4-شرایط تقویت کنندۀ باورهای ضمنی مدیران : ویژگی های تیم مدیریت ارشد متغیرهای محیطی وسازمانی.. 23
2-2-5-ساختارها وسیاستهای سازمانی ورفتارهای مدیریتی درایجاد سکوت سازمانی.. 25
2-2-6-پیامدهای سکوت در سازمانها 26
2-2-6-1-پیامدهای سکوت بر تصمیم گیری سازمانی وفرایندهای تغییر. 26
2-2-7-سه جریان نظری در ارتباط با سکوت.. 29
2-2-7-1-تئوری ارتباطات انسانی.. 29
2-2-7-1-1-ارتباطات سازمانی.. 30
2-2-7-2–عضویت وپویایی های گروهی.. 31
2-2-7-3-عملیات رهبری.. 32
2-2-7-3-1-رهبری در گروهها 34
2-2-8-سکوت کارکنان. 35
2-3-رفتار شهروند سازمانی.. 38
2-3-1-تعاریف رفتار شهروندی.. 39
2-3-2-عوامل تاثیر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی.. 40
2-3-3-دیدگاهها وابعاد مختلف رفتار شهروندی سازمانی.. 42
2-3-3-1-الگوی نت مایر. 43
2-3-3-2-الگوی گراهام. 45
2-3-3-3-الگوی ویلیامز. 45
2-3-3-4-الگوی ارگان. 45
2-3-3-5-الگوی پودساکف… 46
2-3-3-6-الگوی مارکوزی.. 47
2-3-4-ابعاد جهانی رفتار شهروندی سازمانی.. 48
2-3-5-رفتار شهروندی در متون دینی.. 50
2-3-6-انواع رفتار شهروندی سازمانی.. 53
2-3-7-پیامدهای رفتارهای شهروندی سازمانی.. 54
2-4-سابقه و پیشینه تحقیق. 55
2-5- جمع‌بندی فصل دوم. 60
فصل سوم: روش شناسی تحقیق.. 62
3-1- مقدمه. 62
3-2- روش تحقیق. 62
3-3- جامعه آماری.. 63
3-4-حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 63
3-5-روشهای گردآوری اطلاعات.. 64
3-6-تعیین روایی وپایایی ابزار سنجش… 64
3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها 65
3-8- جمع‌بندی فصل سوم. 66
فصل چهارم : یافته های تحقیق.. 67
4-1- مقدمه. 68
4-2- تحلیل های توصیفی.. 68
4-2-1- سن. 69
4-2-2- جنسیت.. 69
4-2-3- تحصیلات.. 70
4-2-4- جنسیت و تحصیلات.. 71
4-2-5- سابقه فعالیت کارکنان. 71
4-3- تجزیه‌وتحلیل توصیفی متغیرهای تحقیق. 72
4-3-1- شاخص‌های توصیفی.. 72
4-3-2- بررسی نرمال بودن متغیرها 73
4-3-3- آزمون میانگین. 74
4-4- تحلیل‌های دومتغیره 75
4-4-1- همبستگی اسپیرمن. 75
4-5- تجزیه‌وتحلیل استنباطی داده‌های آماری (آزمون فرضیه‌ها) 76
4-5-1- رگرسیون. 76
4-5- خلاصه و جمع بندی.. 78
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 80
5-1-مقدمه. 80
5-2-نتایج در راستای یافته‌های تحقیق. 81
5-3-نتیجه‌گیری کلی و بحث.. 82
5-4-پیشنهادات تحقیق. 83
5-5-پیشنهادات کاربردی.. 83
5-6-پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 83
5-7-محدودیت‌های تحقیق. 84
5-8-محدودیت‌های خارج از اختیار محقق. 85
5-9-خلاصه و جمع‌بندی فصل پنجم. 85
منابع و مآخذ. 86
پیوست ها و ضمائم. 90
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل(1-1): مدل مفهومی تحقیق منبع: اکرای و اکتوران (2015) 6
شکل (2-1): مدل ارائه شده موریسون ومیلیکان برای سکوت در سازمان. 15
شکل (2-2):عوامل موثر در پیدایش سکوت سازمانی (زراعی متین وهمکاران ، 1390) 21
شکل(4-1): نمودار سن پاسخ دهندگان. 69
شکل(4-2): نمودار جنسیت.. 70
شکل(4-1): میزان تحصیلات پاسخ دهندگان. 71
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (2-1): انواع سکوت وانگیزه های ایجاد کننده آن (زراعی متین وهمکاران ، 1390) 17
جدول (3-1): آلفای کرونباخ متغیرها 65
جدول (4-1): توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان. 69
جدول(4-3): توزیع فراوانی تحصیلات پاسخ دهندگان. 70
جدول (4-4): توزیع فراوانی تحصیلات بر اساس جنسیت.. 71
جدول (4-5): توزیع فراوانی سابقه فعالیت کارکنان. 72
جدول (4-4): شاخص‌های توصیفی متغیرهای تحقیق. 73
جدول(4-5): آزمون کولموگروف اسمیرنف… 73
جدول (4-6): آزمون میانگین متغیرهای تحقیق. 74
جدول(4-8): ضرایب همبستگی متغیرهای تحقیق. 75
جدول(4-9): نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه. 76
جدول (4-10): ضرایب آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه. 77
چکیده
تحقیق حاضر از لحاظ هدف، تحقیق کاربردی محسوب می شود؛ چرا که نتایج یافته هایش برای حل مشکلات خاص درون سازمان انجام می شود، و تلاشی است برای پاسخ دادن به یک معضل و مشکل عملی که در دنیای واقعی وجود دارد. در طبقه بندی انواع تحقیقات بر اساس روش، پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی میباشد.که تعداد این کارکنان در زمان انجام تحقیق برابر با 145 میباشد. با توجه به فرمول تعین حجم نمونه کوکران حجم نمونه برابر با 105 نفر میباشد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی در دسترسی استفاده خواهد شد.
برای جمع داده‌های میدانی از پرسشنامه محقق ساخته که پرسشنامه پنج گزینه‌ای طیف لیکرت استفاده شده است.
برای دستیابی به روایی ، پس از تهیه پرسشنامه ها علاوه بر استفاده از مبانی نظری با هماهنگی استاد راهنما و مشاور و همچنین نظر خواهی از صاحب نظران رشته مدیریت ، نقطه نظرهای اصلاحی آنان در پرسشنامه ها اعمال گردید و روایی آنها مورد تایید قرار گرفت.در این پژوهش نیز برای محاسبه پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است.
این تحقیق در چارچوب سکوت سازمانی و نقش مهم آن در رفتار شهروندی سازمانی تأکید دارد. هدف تحقیق پاسخ به این سؤال است که آیا سکوت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر دارد یا خیر. بر این اساس فرضیه‌هایی مطرح و مدل مفهومی برای تحقیق در نظر گرفته شد که در آن متغیر های سکوت دفاعی، سکوت اجتماعی و سکوت تسلیمی به‌عنوان متغیرهای مستقل و رفتار شهروندی سازمانی به‌عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. جهت بررسی هدف تحقیق، جامعه آماری تحقیق، اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی انتخاب شدند. با استفاده از فرمول کوکران و نرخ بازگشت 85 درصدی پرسشنامه‌ها، درنهایت نمونه آماری قابل‌استفاده به 90 عدد رسید که نتایج با استفاده از نرم‌افزارهای22 SPSS تحلیل شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سکوت اجتماعی و سکوت تسلیمی یا همان رضایت مندانه تاثیر مثبتی بر رفتار شهروندی سازمانی دارد. همچنین مشخص گردید که در جامعه مورد مطالعه سکوت تدافعی بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر منفی و معناداری دارد.
کلمات کلیدی: رفتار شهروندی، سکوت سازمانی، آموزش فنی و حرفه ای
1-1-مقدمه
در نظام بوروکراتیک تمام تلاش مدیران در جهت کسب کارایی بیشتر با حفظ سلسله مراتب رسمی هرمی سازمان بوده است به همین جهت مناسبات سطحی و غیر قابل اطمینان بین افراد وجود داشت. اما در نظام ارزشی- انسانی ودمکراتیک مناسباتی درست و قابل اطمینان در میان مردم بوجود می آید. در چنین محیطی به سازمان و اعضای آن فرصت داده می شود که تا حد توان پیش روند. بر این اساس توجه به شهروندان در نظام ارزشی- انسانی رو به افزایش است.
شهروندان به عنوان افرادی که تشکیل دهنده اجتماعات بشری هستند هر چند در سالهای نه چندان دور مورد بی توجهی و بی مهری حاکمان و مدیران بودند اما امروزه کانون توجه همه کسانی هستند که می خواهند به نحوی در زندگی انسان نقش داشته باشند. سیاست شهروندان اولویت اول هستند تا چندی قبل سیاست رایج کشورهایی بود که نگاه خود را از درون بوروکراسی دولتی بر گرفته و به بیرون پرداخته بودند.
شهروند خوب سازمانی یک تفکر و ایده است و آن مشتمل بر رفتارهای متنوع کارکنان نظیر پذیرش و بعهده گرفتن وظایف ومسئولیتهای اضافی، پیروی از مقررات و رویه های سازمان، حفظ و توسعه نگرش مثبت، شکیبایی، تحمل نارضایتی و مشکلات در سر کار می باشد. بر پایه و اساس تئوریها و نظریه های سازمانی مسلماً رفتار شهروندی سازمانی می تواند به سازمان درتداوم حیات خود و رسیدن به اهداف سازمانی کمک کند. بعلاوه رغبت و تمایل به رفتار شهروندی بعلت رقابت های روزافزون جهانی اهمیت ویژه ای دارد .اکنون که اهمیت شهروندان به عنوان یکی از منابع بسیار مهم سازمان درک شده است رفتار آنها می تواند بسیار با اهمیت تلقی شود. از این روست که محققان زیادی به تجزیه و تحلیل رفتار شهروندی پرداخته اند.
1-2- بیان مساله
شهروندان به‌عنوان افرادی که تشکیل‌دهنده اجتماعات بشری هستند هرچند در سالهای نه‌چندان دور مورد بی‌توجهی و بی‌مهری حاکمان و مدیران بودند اما امروزه کانون توجه همه‌کسانی هستند که می‌خواهند به نحوی در زندگی انسان نقش داشته باشند. سیاست شهروندان اولویت اول هستند تا چندی قبل سیاست رایج کشورهایی بود که نگاه خود را از درون بوروکراسی دولتی برگرفته و به بیرون پرداخته بودند (الوانی و دانایی‌فرد،1380، 295).
شهروند خوب سازمانی یک تفکر و ایده است و آن مشتمل بر رفتارهای متنوع کارکنان نظیر پذیرش و به عهده گرفتن وظایف و مسئولیت‌های اضافی، پیروی از مقررات و رویه‌های سازمان، حفظ و توسعه نگرش مثبت، شکیبایی، تحمل نارضایتی و مشکلات در سر کار میباشد. بر پایه و اساس تئوریها و نظریه‌های سازمانی مسلماً رفتار شهروندی سازمانی می‌تواند به سازمان در تداوم حیات خود و رسیدن به اهداف سازمانی کمک کند.
بسیاری از مطالعات اشاره‌هایی به قابلیت‌های اجتماعی و سهم رفتارهای کمکی، داوطلبانه و نوع‌دوستانه برای افراد، گروهها و یا مؤسسات کرده‌اند. در دهه‌های اخیر این حوزه‌ها نیز توجه قابل‌توجه در مطالعات مدیریتی به خود معطوف کرده‌اند و دیدگاه‌های جدیدی را در درک ما از سازمانها در جوامع مدرن ایجاد کرده‌اند. ازاین‌رو، فراتر از ارتباط کلی آن با اوضاع اجتماعی، این رفتارهای نوع‌دوستانه و کمک‌کننده ثابت کرده‌اند که دارای معانی میان‌رشته‌ای میباشد (گادوت[1]، 2006)
رفتارهای شهروندی سازمانی (رفتارهای شهروندی سازمانی) رفتارهای اختیاری یک کارمند است که به‌طور مستقیم عملکرد مؤثر سازمان را ارتقا می‌دهند، بدون اینکه لزوماً بر بهره‌وری کارکنان تأثیرگذار باشند. ارگان (1998)اظهار داشت که اگرچه توصیف‌های مختلف از ابعاد خاص اساسی مفهوم رفتار شهروندی سازمانی [2](OCB) بسیار فراوان‌اند، ساختار کلی به‌طورکلی به‌عنوان مجموعه‌ای از رفتارهای فردی بدان اشاره می‌شود که در بافت اجتماعی و روانی سهم دارند که در آن اجرای یک کار باید صورت گیرد (تاد و کنت[3]، 2006).
از زمان توسعه این مفهوم، تحقیقات زیادی برای بررسی پیشینه رفتار شهروندی سازمانی تلاش نموده‌اند. اغلب تحقیقات در رابطه با رفتار شهروندی سازمانی (OCB) به سوابق فردی ارتباط دارند اوریلی و چتمن، 1986؛ مورمن و همکاران[4]، 1993؛ ویلیامز و اندرسون[5]، 1991. ازآنجاکه OCB به یک موضوع تحقیقاتی بزرگ در دهه گذشته تبدیل‌شده است، نبود تحقیقات کافی درباره ارتباط سکوت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی تعجب‌آور است. به‌تازگی، بولینو وتورنلی[6] (2003) عنوان کرده‌اند که امروزه «کارگر ایدئال کارمندی است که نه سطح بالایی از عملکرد کاری را از خود تنها نشان می‌دهد، بلکه همچنین در سطوح بالایی از عملکرد متنی و یا رفتار شهروندی سازمانی درگیر و دخیل است. با توجه به تحقیقات (پادساکوف و همکاران[7]، 2000)، رفتار شهروندی سازمانی (OCB) بهره‌وری سازمانی را از طریق افزایش تولید، بهبود کیفیت خدمات ارائه‌شده، بالا بردن رضایت مشتری یا کاهش شکایات مشتریان افزایش می‌دهد. سکوت سازمانی یک مفهوم جدید در ادبیات است و برای اولین بار در سال 2000 توسط موریسون و میلکن مطرح و معرفی شد. درحالی‌که موریسون[8] و میلکن (2000، 706)سکوت سازمانی را به‌عنوان “یک پدیده جمعی تعریف کرده‌اند که مانع از توسعه یک خطر و یک سازمان کثرت‌گرا می‌شود که مانع تغییر و توسعه‌سازمانی است “، تانگیرلا و رامانوجام[9](2008،39)آن را به‌عنوان “به اشتراک نگذاشتن مشکلات و مسائل با دیگران و درگیر نکردن خود با کارکنان یا امور مهم سازمانها ” تعریف می‌کنند. در نظریه مبادله اجتماعی (بلاو[10]، 1964)، سکوت سازمانی یک رفتار سازمانی مهم است که در فقدان رابطه تغییر اجتماعی عادلانه به وجود می‌آید. اگرچه کارکنان منبع قابل‌اعتمادترین داده‌ها و اطلاعات در سازمان هستند (کالاپام و کوپر[11]، 2005: 307)، گاه دیده می‌شود که کارکنان به‌طورکلی تمایل به بیان ایده‌ها، دیدگاهها و یا نظرات خود به‌صورت آگاهانه نیستند. درحالی‌که پذیرفته‌شده است که کارکنان در فعالیت‌های سازمانی به‌طور داوطلبانه بر اساس رفتار شهروندی سازمانی مشارکت می‌کنند، نظریه رفتار سکوت سازمانی می‌گوید که کارمندان با یک تصمیم آگاهانه از آشکار ساختن نظرات و ایده‌های خود جلوگیری می‌کنند. بر این اساس، کارکنانی که در رفتار سازمانی سکوت هستند همچنین تمایل کمتری برای رفتار شهروندی سازمانی دارند.
1-3-اهمیت و ضرورت انجام موضوع تحقیق
درحالی‌که پدیده سکوت کارکنان، سازمانها را در برمی‌گیرد هنوز بررسی علمی کمی در رابطه با سکوت انجام‌گرفته است. ارزش علمی تحقیق حاضر طبق گفته ماریسون و میلیکن بیان می‌شود که درحالی‌که سکوت به یک نیروی قدرتمند در سازمانها تبدیل‌شده است؛ اما بررسی و تحقیق جدی درباره آن انجام‌نشده است. سکوت سازمانی یک پدیده اجتماعی است که در یک سازمان به وجود می‌آید و توسط بسیاری از ویژگی‌های سازمانی تحت تأثیر قرار میگیرد. تحقیق حاضر بامطالعه ادبیات سکوت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی سعی بر این دارد که ارتباط بین این دو را بررسی کرده و با شناسایی آن به افزایش پایه‌های علمی کمک کند. با توجه به اینکه سازمان‌های کشورهای درحال‌توسعه به‌ویژه سازمان موردمطالعه در این تحقیق که سازمان فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی میباشد، نیازمند جهشی عمده در اثربخشی می‌باشند، ضروری است زمینه را به‌گونه‌ای فراهم سازند که کارکنان و مدیرانش تمامی تجربیات، توانایی‌ها و ظرفیت‌های خود در جهت اعتلای اهداف سازمانی بکار برند. ارزش کاربردی این تحقیق برای سازمان فنی و حرفه‌ای این است که با شناسایی ابعاد سکوت سازمانی و بررسی تأثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی تا جایی که ممکن است مهر سکوت را از کارکنان برداشته و باعث مشارکت و بهره‌وری هرچه بیشتر کارکنان آن سازمان که درنهایت منجر به افزایش کیفیت آموزشی خواهد شد، شود.
1-7-اهداف تحقیق
1-7-1-هدف اصلی
- هدف اصلی این تحقیق، بررسی رابطه سکوت سازمانی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی میباشد.
1-7-2-هدف فرعی
1-بررسی رابطه سکوت تسلیمی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی
2-بررسی رابطه سکوت دفاعی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی
3-بررسی رابطه سکوت اجتماعی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی
1-7-3-اهداف کاربردی
اولین کاربرد هر تحقیق جنبه نظری و توسعه رشته موردتحقیق میباشد که زمینه لازم را برای توسعه نظریه‌های آن رشته و حرکت به سمت سیستمهای سازگارتر و کاراتر را مهیا می‌سازد اما نتایج این تحقیق با توجه به هدف کلی آن می‌تواند برای گروه‌های زیر مفید واقع شود:
- سازمان‌های آموزشی
- سازمان‌های دولتی
- دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
- دانشجویان
1-8-سوالات تحقیق
- آیا سکوت سازمانی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی تأثیر دارد؟
2-آیا سکوت تسلیمی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی تأثیر دارد؟
3-آیا سکوت دفاعی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی ارومیه تأثیر دارد؟
4-آیا سکوت اجتماعی بر رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی تأثیر دارد؟
1-9-فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی
بین سکوت سازمانی و رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
فرضیات فرعی
- بین سکوت تسلیمی و رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
- بین سکوت دفاعی و رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
- بین سکوت اجتماعی و رفتار شهروندی در بین کارکنان اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان غربی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
تعداد صفحات : 126
قیمت : 40 هزار تومان
بلافاصله پس از پرداخت، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار میگیرد و همچنین فایل خریداری شده به ایمیل شما نیز ارسال می شود
پشتیبانی سایت : parsavahedi.t@gmail.com[add_to_cart id=159373]
